Çinli bilgenin erdem rehberi...

Doğu'nun bilgeliği binlerce yıldır insanoğlunu aydınlatıyor.
Çinli Lao-Tzu'nun yazdığı Tao Te Ching 2 bin 500 yıl öncesinden günümüze dair çok şeyler söylüyor: Sadelik, güzellik, iyilik, alçak gönüllülük, arzuyu yenmek, ölçülü olmak, yetinmek, ustalık. Gazeteci yazar Kerem Çalışkan'ın Türkçeye çevirdiği Tao Te Ching, Taoizmin özüdür, ana kitabıdır. Tao öğretisi dünyanın akışını anlatan, bir değişim dönüşüm felsefesidir.
Lao- Tzu 6. yüzyılda Çin hanedanlığına danışmanlık yaparken Konfüçyüs de yanı başındadır.
Ancak farklı düşünürler ve sürekli çekişirler.

Konfüçyüslük geleneksel bir okul olarak varlığını sürdürmektedir ancak Taoizm bir din olarak Uzakdoğu'da milyonlarca insanın inancıdır.
Dünyanın en kalabalık ülkesi Çin'de günümüzde 4 din vardır: Budizm, Taoizm, İslam ve Hıristiyanlık.
Taozmin kurucusunun bu kitabı yazış hikayesi de müthiştir: M.Ö. 6. yüzyılda Çin'de artan kaos ve toplumsal huzursuzluk nedeniyle, 81 yaşındaki bilge Lao-Tzu ülkesini terk etmeye karar verir. Honan eyaletinden Batıya doğru giderken bir gümrük memuru onu durdurur. Yaşlı bilgeden bildiklerini ve deneyimlerini yazmasını ister. Lao- Tzu 81 meseli yazıp memura verir ve sonsuzluğa karışır. Kendisinden bir daha haber alınamaz.Kitaba ayrıntılı ve aydınlatıcı bir önsöz yazan Kerem Çalışkan, "Her dizede, kibiri, gururu, yüksekten bakmayı, mal mülk hırsını, kendini bir şey sanmayı yerer. İnsanlara mutavızılığı, alttan almayı, azla yetinmeyi, ölçülü olmayı öğütler. Bu Tao felsefesidir. Türkçede "bir lokma, bir hırka" diye özetlenen geleneksel yaklaşımı çağrıştırır" sözleriyle özetliyor.
Ayrıca her bölümün ardından anlamlarına ve felsefesine ilişkin açıklamalar da yaparak zor bir işin altından başarıyla kalkıyor.
Doğru sözler süslü değildir,
Süslü sözler doğru değildir.
Gayret ikna etmez.
İkna gayretli değildir.
Bilge âlim değildir,
Âlim bilge değildir.
Bilge mal mülk yığmaz.
Başkaları için ne çok şey yaparsa,
O kadar çoğalır o.
Ne kadar çok verirse başkalarına
O kadar sahip olur.
Keskindir Göğün Taosu'nun yolu,
Ama yaralamaz o kimseyi.
Bilge o yolda ilerler salına salına.
(Lao- Tzu son şiirde, daha önce söylediklerinin bir özetini çıkarmış. Sadelik üzerine bir manifesto yazmış. Taocu bilge mal mülk peşinde koşmaz. İnsanların gönlüne girerek, sürekli insanlara bir şeyler vererek, yardım ederek kendi ruhsal varlığını güçlendirir. Bilge böyle zenginleşir. Tao ile bütünleşir. Tao'nun keskin ve zor olan yolunda bilge rahatça, çabalamadan ilerler. Bu son üç dize adeta, Yunus Emre'nin ünlü dizelerini hatırlatıyor: Sırat kıldan incedir/Kılıçtan keskincedir/Varıp anın üstüne/Köşkler kurasım gelir.)
(Sabah Kitap ekinin Ağustos 2018 sayısında yayınlanmıştır.)