Sayfalar

29 Haziran 2023 Perşembe

Polisiye dünyasında gezinti...


Önümüz yaz, polisiye tutkunları için biriktirdikleri kitapların okuma süresi. Yılın öne çıkanlarından bakıldığında kaçanlara polisiye turuna çıktık. Unutmayın: İyi polisiye iyi edebiyattır.

Romalıların en çok ilgi gören dalı polisiyeleridir.
Polisiyeler de birçok türden ayrılmıştır.
Klasikler, başrolde bir dedektif olan seriler, cinayet ve suçun yaygın olduğu polisler, (ki bazı yaşlarını başının aldığı ya da genç, umut vaat eden parlak isimlerdir.)
Ve casus külliyatı, orada her ülkenin gücüne göre oluşum durumları vardır.
Güncel konular eşliğinde maceralar gider.
Ayrıca parçaların çalışan elemanları da bazen bu kadarı da olmaz diyeceğiniz işlere imza atar.
En ince ayrıntıya kadar uyumlaştıran eğilen, bilgisayar, DNA, internet, göz merceğinden onlarca veri alan ekipler işbaşındadır.
Uzaydan gelen bilgiler anında ultra sistemlerde kullanılır.
Amerikalıların dizi ve romanlarındaki bu kusursuz dedektifler, polislerin modern zamanların gözlerideleridir, ancak bir şey eksiktir: Ruh...
Harry Bosch ve Komiser Kolombo gibi efsaneleri ise ayrı tutmak gerekir.
O zaman soruşturmaların tıkandığı zaman sığınılan polisiyenin muhteşem repliğinin anının zamanıdır: Her şeyin en baştan ele alındığı...
Klasik polisiyeler onun döneminin gözdesidir.
Mary Roberts Rinehart'ın, "Polisiye öyküsü, iç içe geçmiş iki öyküden oluşur: olup bitenin öyküsü ve görünürde olup bitenin öyküsü" saptaması her şeyin özetidir...
Klasik Polisiye Öyküler kitabı bu olay babalarından 5 efsanenin öyküsüne yer veriyor.
Her biri polisiyenin tohumlarını atmış, ünlü dedektif Sherlock Holmes'in yaratıcısı Arthur Conan Doyle'un, Agatha Chirstie'nin bile esinlendiği öyküler yazılmıştır.
Dil, tasvirler, olayların aktarımı, suç ve suçlular, güvenlik güçlerinin ya da dedektiflerin tarzları, mizahı, entelektüel halleri öne çıkıyor.
1824 doğumlu Wilkie Collins, ilk modern İngiliz polisiye romanı The Moonnstone'un yazarı olarak tarihe geçti.
Onun Polis Memuru ve Aşçı öyküsünü çok seveceksiniz.
Lenton Çiftliği Soyguncuları öyküsüyle Arthur Morrison..
İngiliz yazar ve gazeteci 1863 doğumlu.
Özel dedef olmaya karar veren Londralı avukat Martin Hewit karakterinin yazarı...
Morrison, o dönem Arthur Conan Doyle'un güçlü bir edebiyat rakibi olarak ilgi görüyor.
Anna Katharina Green, polisiyenin anası olarak kabul edilen ABD'li yazar 1846 doğumlu...
Agatha Christie'nin de ilham aldığı, daha Sherlock'un ortada yokken polisiye türü geniş bir okur kitlesi kazandığı Green, Yakut ve Kazan öyküsüyle kitapta yer alıyor.
1877 doğumlu William Hope Hodgson, bir hayalet avcısı olan dedektifi Thomas Carnacki'ye hayat verdi.
Canavarın Geçidi öyküsünde onu tanıdığının tam zamanı...
40 yaşında Birinci Dünya Savaşı cephesinde hayatını kaybetti.
1868 doğumlu İngiliz yazar Ernest Bramah, mizah, polisiye, bilimkurgu ve doğaüstü eserler verdi.
Diyonisos Sikkesi öyküsü kör dedektifi Max Carrados, ilk kez okurla buluştuğu metin olarak tarihe geçti...
Emsallerinden Oluşan Bir Jüri öyküsünün yazarı 1876 doğumlu Susan Glaspell, Amerikan feminist hareketinin liderlerinden...
İki kadın kahramanın suçuyla, adaletle, hukukla, etikle olan ilişkisiyle yer alıyor.
Öyküdeki cinayetin gerçek hayattaki ilham kaynağı 1900 yılındaki John Hossack'ın cinyetidir.
Polisiyenin kraliçesi olarak anılan, Agatha Christie ile aynı dönemde yaşamış Dorothy L. Sayers'in Sahi Kitap'tan çıkan Bu Kimin Cesedi kitabı da klasikler arasındadır.
Aristokrat dedektifi Lord Peter Wimsey'in zekası ve uçlarda gezinen mizah anlayışıyla vakayı ayırmasi muhteşemdir.
Hızla çürük doğru gelirken, İskandinav polisiyesi öne çıkmaya başlıyor. Kuzey ülkelerindeki polisiye başlangıcının öncüsü olan İsveçli gazeteci-yazar ve aynı zamanda kar koca olan Maj Sjöwall ve Per Wahlöö, Komiser Martin Beck'le patlama yaptı. 1960'lardaki maceralar ne yazık ki, bay Per Wahlöö'nün ölümüyle 10 kitap sürebildi.
Bu serinin tüm güncel günleri eksiksiz olarak 56 yıl sonra Türkçe'ye çevrildi.     
Onun yine İsveçli Henning Mankell'in efsane dedektifi Kurt Wallander Serisi, sıralı olarak 8 ardışık kitaba kadar geldi.
Dizi ve filmden çekilen Wallender serisi dünya çapında bir sürü topladı.
35 yıl önce, 1987'de İskoçya'da Edinburgh'un kişisel olarak kovalamaya başlayan Dedektif John Rebus'un maceraları da olağan olarak yayınlanıyordu.
İngiliz yazar Ian Rankin'in soruşturması, Özel Hava Birliği'nden eğitim görmüş sıkı bir eski asker.
Bir yanda katiller, bir yanda tarihi ve özellikleriyle ünlü Edinburgh sokakları...
Rankin, geçmişle hesaplaşmayı da ihmal etmiyorsunuz.
İskoç asıllı İngiliz Philiph Kerr, Dedektif Günther'e Naziler'in altında ve Almanya Avrupa'da tarih eşliğinde inanılmaz işler yaptırdı.
Ancak Kerr, 12'nci kitaptan sonra erken yaşta hayata veda etti.
Ancak bu yılın sürprizlerinden biri yaşandı.
Son kitabı ölümünden çok sonra bulundu ve yayınlandı.
Fırlama, zeki, durumuyla dalga geçen Günther, Metropolis'le son kez sahne aldı.
Ah Bernie Gunther, ne güzel abimizdin sen.
Norveçli Jo Nesbo'nun filmlere dizilere konu olan karakteri Dedektif Harry Hole kitapları da çok dile çevrildi.
90'lı yıllarda başlayan maceraları temposunu düşürmeden sürüyor.
İsveçli çift, Alexandra Coelho Ahndoril ile Alexander Ahndoril'in dedektif Joona Linna serisinde 5. kitabı yayınlandı.
Lars Kepler takma adıyla yayınlanan kitapların sağlam içerikleriyle şaşırtıyor ve ilgiyi sürdürüyor.
Alman Wolfgang Schorlau, günümüzün yakıcı teknikleri Georg Dengler'le çözüyor.
Gücün, paranın, uluslararası komploların, derin yapıların içine dalıp hesaplaşıyor.
Yeni çıkan 5'inci kitap Kreuzberg Blues ile günümüzün en yakın meselesini ele alıyor.
Kovid salgınının çevresinde, konut spekülasyonu ve barınma hakkı mücadelesinin bir tarafında hırslı yöneticiler, bir yanda dar gelirli sahipleri var.
Dengler olaya el atar.
Uzakdoğu polisiyesi de bu yılın sürprizlerindendi.
Japon polisiyesinin ünlü isimleri Şiro Hamao ve Edogawa Rampo nefesleri kesen hikayeleriyle başlıyor.
Arkada yayımlanan Rus Boris Akunin'in Dedektif Erast Fandorin'leri, Suriyeli Rafik Schami'nin Kardinalin Gizli Misyonu, Finlandiyalı Max Seeck'in Cadı Avcısı, İsveçli efsane polisiye yazarı Arne Dahl'ın Özgürlük romanı da iyi kitaplardı.
Amerikalı polisiye yazarı Donna Leon'un Dedektif Brunetti'nin desteklediği ilk romanı Opera Cinayeti piyasaya çıktı.
İtalyan polisiye efsanesi Andrea Camilleri'nin Komiser Montalbano serisi ise 3. kitaba ulaştı.
Yerlilerden Tuna Kiremitçi'nin Bir Başkomiser Perihan Uygur Polisiyesi'nin ikinci kitabı Perinin Ölümü'nde sanat piyasası suçla sarsılıyor.
Tuna Serim'in Masum Cinayetler'i, Çağatay Yaşmut'un Bir Başkomiser Galip polisiyesi serisinden Felsefe Cinayetleri sürükleyici ve farklı şekilde hazırlanmış kitaplar...
(Sabah Kitap ekinin Haziran 2022'de yayınlanmıştır.)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder